Łolaboga! ależ listopad był dla mnie intensywny. Od ponad 3 tygodni nie ruszyłam sreberka, bo tylko siedziałam i zawijałam paczki do wysyłki, a jeszcze czekają na mnie kwarce. Nie ma to, jak zostawić sobie najbardziej obszerny dział kamieni na sam koniec roku, gdy człowiekowi zwala się na nią wszystko i nie wie gdzie ręce wsadzić i do czego użyć szarych komórek. Przyznam, że już przebieram nóżkami na myśl o szybko nadchodzącym urlopie, przyda mi się chwila oddechu i czas na zrobienie planów na Nowy Rok. Jednakże już nie przedłużam, bo pewnie czekasz na małe co nieco o kwarcach
RODZINA KWARCÓW
Kwarce, to rzeczywiście gigantyczna rodzina, już kilka razy wspominałam o nich w BIBLIOTECE KAMIENI przy omawianiu pojedynczych odmian. Należą do najpowszechniejszych minerałów i występują w ogromnej gamie barw. Starożytni Grecy i Rzymianie wierzyli, że jest to lód, który nigdy się nie topi, stąd wzięła się nazwa kwarc, pochodząca od starogreckiego słowa krustallos – lód.
Na początku pokrótce napiszę o podziale kwarców, a potem przejdę do konkretnych przykładów. Jeśli o którymś z kamieni już wcześniej pisałam, to odnajdziesz w tekście podlinkowanie do szczegółowych wpisów.
Kwarce dzielimy na trzy grupy:
- Makrokrystaliczne o transparentnej barwie lub bez koloru, omówię je właśnie w tym wpisie 🙂
- Skrytokrystaliczne o kryształach tak drobnych, że widać je tylko pod mikroskopem, a nasze oko odbiera je jako nieprzezroczyste. Do tej grupy zaliczamy: chalcedon, onyks, karneol oraz AGATY i JASPISY.
- Bezpostaciowe – do nich należy tylko OPAL.
KAMIEŃ MIESIĄCA – GRUDZIEŃ = KWARCE
To już ostatnia edycja konkursu biżuteryjnego – KAMIEŃ MIESIĄCA 2018. Razem z Kasią ze SKARBÓW NATURY postanowiłyśmy ułatwić uczestnikom zadanie, dlatego wybrałyśmy na koniec całą rodzinę kamieni, a nie tylko jeden rodzaj. Jednakże, ze względu na fakt, że w tym roku mogłaś już zrobić pracę z agatem i jaspisem z grupy skrytokrystalicznej zdecydowałyśmy, że w grudniu prym będzie wiodła grupa kwarców makrokrystalicznych. W ramach podpowiedzi powstała poniższa lista kwarców, które możesz zastosować w biżuterii na konkurs. Wszystkie szczegóły tradycyjnie odnajdziesz w REGULAMINIE i na GRUPIE NA FB. Oczywiście w SKARBACH trwa 20% promocja na wszystkie kwarce.
KWARCE MAKROKRYSTALICZNE
Bardzo ogólnie rzecz ujmując, to są to wszystkie odmiany transparentne, niezależnie od zabarwienia. Kryształy tego minerału mogą osiągać wielkie rozmiary, nawet do 7 m obwodu i 70 ton wagi! Dlatego bardzo chętnie wykonywano z nich naczynia i całkiem spore ozdoby, które również pokażę Ci w tym wpisie. Ze względu na wielość odmian postanowiłam omówić tylko najpopularniejsze kwarce, na nie najczęściej możesz trafić w trakcie zakupów.
KRYSZTAŁ GÓRSKI + RUTYLOWY
Któż lepiej przepowie Ci przyszłość, jak nie starowinka wróżko – cyganka odziana w wiele warstw barwnych szat i wyposażona w magiczną kulę? Właśnie z kryształu górskiego wykonywano ów czarodziejskie cacko, wierzono bowiem, że kryształ górski pomaga przepowiadać przyszłość i uzdrawia. To właśnie jego uznawano za nietopiący się lód stworzony przez bogów. Starożytni Rzymianie trzymali kryształowe kule w domach, by na ich kamiennej powierzchni chłodzić rozgrzane upałem dłonie.
Jest to najbardziej popularna odmiana kwarców, bezbarwna i przezroczysta. Często możemy spotkać się z tzw. szczotkami kryształu górskiego lub pięknie oszlifowanymi okazami. Najlepsze egzemplarze wydobywa się w stanie Arkansas; Kumbrii w Anglii, w Brazylii oraz na Madagaskarze. W Polsce również jest sporo miejsc, gdzie możemy odnaleźć kryształ górski z angielskiego zwany rock crystal: w okolicach Legnicy, Pogórza Sudeckiego, Strzelina i Jeleniej Góry.
Pożądane są także kryształy z inkluzjami, czyli wrostkami innych minerałów wewnątrz. Do najciekawszych przykładów należą kwarce rutylowe i turmalinowe, które mają zamknięte w sobie cieniutkie niteczki tych minerałów niczym anielskie lub diabelskie włosy. Stąd też wzięły się alternatywne nazwy, takie jak: włosy Wenus czy fleches d’amour (strzały miłości).
KWARC DYMNY
Wśród kamieni niewiele jest odmian, które mają brunatno – szare barwy, do tych nielicznych należą: topaz dymny, czarny beryl i brunatny korund oraz kwarc dymny. Przyczyna powstania tej barwy kwarcu nie jest do końca znana, podejrzewa się, że wynika z niewielkiego napromieniowania kryształu. Obecnie wykorzystuje się tą wiedzę i poprawia kolorystycznie kwarce, poddając kryształ górski działaniu słabej radiacji. W ten sposób uzyskuje się zabarwienie od szarego do brązowawego. Niestety okazy dostępne obecnie na rynku często poddawane są modyfikacjom. Efektem podgrzania jest nadmierna jednorodność kolorystyczna kwarcu, szczególnie w przypadku egzemplarzy o bardzo ciemnej barwie. Naturalny kwarc dymny jest cały ciemny w swej strukturze, natomiast napromieniowany kryształ ma nadal białawą podstawę.
Ze względu na pochodzenie i barwę kwarc dymny zyskał również inne nazwy. Kamienie intensywnie czarne znane są jako morion, egzemplarze pochodzące ze szkockich Gór Cairngorm, to po prostu cairngorm, a kryształy o szaroniebieskich lub szarozielonych paskach zwie się kwarcowym sokolim okiem.
CYTRYN
Ta urocza landryneczka, to najrzadziej występujący z kwarców. Jej nazwa wywodzi się z języka francuskiego i nietrudno się domyślić, że oznacza cytrynę. Już starożytni Rzymianie stosowali cytryn w swojej biżuterii i rzeźbili z niego intaglio (wgłębny wzór), a szczyt popularności w jubilerstwie osiągnął w XIX w. Cytryn bardzo często występuje w towarzystwie ametystów, a z ich połączenia powstaje ametryn o pięknych przejściach żółcieni do fioletu.
Do najcenniejszych należą kamienie o ciemnej barwie, zwane niekiedy cytrynami maderowymi, ze względu na podobieństwo do tego rodzaju wina. Aktualnie większość cytrynów jest uzyskiwana sztucznie po przez podgrzanie ametystów. Minerały naturalne trudno odróżnić od tych doprowadzonych do wysokiej temperatury, chyba że pojawi się czerwonawy odcień. Ze względu na wrażliwość tego kamienia na temperatury nie należy wystawiać go na długotrwałe działanie ciepła i słońca. Wśród żółtych kamieni myli się go z żółtymi topazami, które są znacznie droższe. Nieuczciwi sprzedawcy czasem próbują pod nazwą kwarc topazowy lub topaz cytrynowy sprzedać cytryn w cenie topazu.
AMETYST
Wydaje mi się, że jest to najbardziej znane i rozpowszechnione wcielenie kwarców. Już od stuleci jego kolor uznaje się za królewski i bardzo chętnie zdobiło się nim insygnia władzy. Jednakże zależnie od miejsca pochodzenia ametysty mają zróżnicowany odcień oraz czystość, co sprawni gemmolodzy mogą wykorzystać przy ich badaniu. Nazwa ametyst pochodzi od starogreckiego słowa amethustos, czyli trzeźwy. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o tym popularnym kwarcu, to zapraszam do oddzielnego wpisu o nim: AMETYST
POZOSTAŁE KWARCE MAKROKRYSTALICZNE
- KWARC RÓŻOWY – ten nietypowy, jak na minerały odcień potrafi uwieść. Jako odmieniec wśród kwarców nie występuje w dużych bryłach. Do tego jest bardzo wrażliwy na światło słoneczne, które odbiera mu barwę i zostawia w odcieniach szarości.
- KWARC MLECZNY – o miękkiej białej barwie, którą zawdzięcza drobniutkim inkluzjom płynu zamkniętego w jego wnętrzu.
- KWARCOWE KOCIE OKO – może mieć różne barwy, ale najpopularniejsze jest tygrysie oko o brązowo – złotych pręgach. Dwie pozostałe odmiany to: sokole oko o niebiesko zielonkawym odcieniu i kocie oko o szarozielonej barwie.
PODPATRZONE W GALERIACH
KWARC W MOJEJ TWÓRCZOŚCI
Który kwarc najbardziej przypadł Ci do gustu?
Pozdrawiam ciepło
Marta 🙂
P.S. Zdjęcia ilustrujące powyższy wpis pochodzą ze strony Victoria & Albert Museum w Londynie, Museum of Fine Arts Boston oraz Wikipedii.
Dodaj komentarz